TÜBİTAK’ın TEYDEB 1507 ve 1512 kodlu teşvik programları şu an ülkemizdeki Ar-Ge girişimcileri için en uygun seçeneklerden biridir diyebiliriz. 1512 kodlu Girişimcilik Destek Programı, bütçesi 200.000 TL’ye kadar, 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı ise bütçesi 600.000 TL’ye kadar olan projeleri %75 oranında hibe desteği sunmaktadır. Bu programlar şu an altı ayda bir kez başvuru çağrısı açmakta ve öncelikle ar-ge ve inovasyon odaklı başvuruları kabul etmektedir. Başvuru süreci ise kısaca şu şekildedir:
- TEYDEB web sitesi üzerinden başvuru dokümanı doldurulur,
- TEYDEB uzmanları proje ön değerlendirmesini yapar ve her proje için 2-3 hakem ataması gerçekleştirir (bu süreç yaklaşık 1 ay sürer),
- Genellikle akademik kökenli hakemler projeyi teknik ve mali açıdan değerlendirir. Bu inceleme iki aşamalıdır, ilk aşamada başvuru dokümanı, ikincide ise girişimci/kobi tarafından yapılan sunum değerlendirilir (bu süreç yaklaşık 2 ay sürer),
- Hakem raporları TÜBİTAK’a ulaştıktan sonra, TEYDEB Başkanlık Kurulu raporları inceler ve proje hakkında nihai kararı verir (bu süreç yaklaşık 1-2 ay sürer),
- Onaylanan projeler için TEYDEB ve girişimci/kobi arasında hibe sözleşmesi düzenlenir ve destek programı resmi olarak başlar (bu süreç yaklaşık 1-2 ay sürer),
Özetle, bir proje fikri için yapılan hibe başvurusu ile destek kararının verilmesi arasında geçen zaman 5 ila 7 ayı bulabilmektedir.
TÜBİTAK’ın son yıllarda hayata geçirdiği en önemli desteklerden biri ise start-up firmalar için özel sektörden bir danışman görevlendirmesidir. Bu destek ile genç girişimciler ar-ge fikirlerinin ticarileşmesi sürecinde sektör dinamiklerine hâkim danışmanların öncülüğünde hareket etme şansı yakalamışlardır. Bu olumlu adıma ek olarak, proje değerlendirme aşamasında özel sektörden daha fazla hakem görevlendirilirse çok daha faydalı olacaktır. Böylece projelerin ticari başarı potansiyeli akademisyen gözüyle değil, sektörün içinden de değerlendirilme fırsatı bulacaktır. Benzer yaklaşımların Avrupa Birliği’nin sağladığı Ar-Ge teşviklerinde başarıyla işlediğini görmekteyiz.
TÜBİTAK’ın melek yatırımcıları Ar-Ge firmalarına yatırım yapmaları için teşvik eden politikaları, özel sektörün ve üniversitelerin kuluçka merkezlerinde start-up firmaları için sağladığı avantajlar, son yıllarda Türkiye’deki ar-ge girişimleri için atılmış diğer olumlu adımlardan bir kaçıdır.
Türkiye’de girişimcilerin ve startupların yararlanabilecekleri AR-GE teşvik ve destekleri nelerdir? yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.